5324 sayılı Kozmetik Kanunu gereğince; kozmetik ürünün piyasaya ilk kez arz edilmesinden önce Sağlık Bakanlığına bildirimde bulunulması zorunludur. Ayrıca aynı kanunda; bildirimden sonra üründe veya üreticide meydana gelen değişikliklerin bildirilmesi de zorunlu olarak ifade edilmiştir. Bu Kanun hükümlerine göre eksik bilgi ve belge ihtiva eden bildirim, yapılmış sayılmamaktadır. Piyasaya arz edilen kozmetik ürünlerin üretim yerlerinin denetimi ile piyasa gözetim ve denetimi Sağlık Bakanlığı tarafından yapılmaktadır. Bu konuyla ilgili detaylı bilgi almak için ilgili kanun ve yönetmelik incelenebilir.
Eğer bir kozmetik ürün üretilip satışa sunulacaksa ya da bir kozmetik ürün ithal edilip Türkiye pazarına arz edilecekse, Kozmetik Kanunu kapsamına giren ürünler için Sağlık Bakanlığı’na Ürün Bildirimi başvurusu yapılmalıdır. Bu işlem Kozmetik Ürün Bildirimi olarak da anılmaktadır. Yani yurt dışından gelen ve satışa sunulmak istenen ve kozmetik kanunu kapsamına giren ürünler piyasaya sunulmadan önce ürün bildirim işlemi yapılmalıdır. Eğer bir kozmetik ürün yurt içinde üretiliyorsa gene aynı şekilde bu ürünlerden Kozmetik Kanunu kapsamına girenler Türkiye pazarına arz edilmeden önce ürün bildirim işlemi yapılmalıdır.
Kozmetik ürün bildirimi işlemine ek olarak kozmetik ürünlerle ilgili bir başka işlem ise Kozmetik Yönetmeliği’nde bahsi geçen Ürün Güvenlilik Değerlendirmesi işlemidir. Kozmetik Yönetmeliği; 23.05.2005 tarihli ve 25823 sayılı resmi gazete ile yayımlanmıştır. “Ürün Güvenlik Değerlendirmesi” işlemi bu yönetmelikte “Ürün Güvenlilik Değerlendirmesi” olarak geçmektedir. Yönetmeliğin on ikinci maddesinde bu konudan bahsedilmiştir.


Kozmetik Ürün Bildiriminin Yapılış Şekli

Kozmetik ürün bildirimi işlemi yaparken deneyimli birilerinden yardım almak faydalıdır. Çünkü bildirim esnasında yapılacak hatalar zaman ve emek kaybına yol açabilir. Yapılan bildirim işlemleri 2 başlık altında incelenir. Bunlar;

•    Ürünlerin ÜTS (Ürün Takip Sistemi) kaydının yapılması,
•    EBS üzerinden ÜTS’ye yapılan işlemlerin ilgili kuruma bildirilmesidir.
Kozmetik sektöründe faaliyet gösteren firmalar bir danışmanlık ya da belgelendirme firmasından hizmet alarak bu bildirim işlemini yapabilir ya da bu bildirim işlemi hakkında bilgi edinebilirler. Kozmetik Kanunu’nun dördüncü maddesinde üreticinin yükümlülükleri açıklanmıştır. Bu madde incelendiğinde aşağıdaki hususlar görülecektir;
•    Sağlık Bakanlığına bildirimde bulunulmaksızın kozmetik ürün üretmek, ambalajlamak, ithalat müessesesi açmak veya işletmek veya ilk bildirimden sonra yapılan değişiklikleri bildirmeksizin bir müessesenin faaliyet sahasını genişletmek yasaktır.
•    Bu müesseseler sorumlu teknik eleman ile hizmetin gerektirdiği nitelikte personel istihdam edilmeden işletilemez.
•    Herhangi bir kozmetik ürün, ürün güvenlik bilgileri Sağlık Bakanlığı Zehir Araştırma Merkezine bildirilmeden piyasaya arz edilemez.
•    Kozmetik ürün, normal ve üretici tarafından önerilen şartlar altında uygulandığında veya ürünün sunumu, etiketlenmesi, kullanımına dair açıklamalara veyahut üretici tarafından sağlanan bilgiler dikkate alınarak öngörülecek kullanım şartlarına göre uygulandığında, insan sağlığına zarar vermeyecek nitelikte olmak zorundadır.
•    Muhtevasında hiç veya belirli limit ve şartların dışında bulunmaması gereken maddeler içeren kozmetik ürünler piyasaya arz edilemez.
•    Kozmetik ürünlerin ambalaj ve etiket bilgilerinin yönetmelikte belirtilen esaslara uygun olması zorunludur.
•    Kozmetik üretim yerinin Sağlık Bakanlığınca belirlenen esaslara uygun olması zorunludur.

Kozmetik Ürün Güvenlik Değerlendirmesi

İlgili mevzuatlar gereğince; Türkiye’de piyasaya satışı yapılan, dışarıdan ithal edilen ve Türkiye’de üretilen ürünlerin çeşitlerine göre hazırlanması gereken belgeler hazırlanmalı ve resmi makamlarca istenildiği takdirde sunulmalıdır. Bu belgelerden biri de güvenlik değerlendirilmesinin yapıldığını gösteren bir belgedir. Ürün Güvenlik Değerlendirmesi (ÜGD) işlemi kozmetik ürünler için daha çok kullanılan bir ifadedir. Ancak güvenlik değerlendirmesi işlemi tüm tehlikeli ya da tehlike oluşturma ihtimali olan ürünler için yapılabilir. Bu ürünlere örnek olarak deterjanlar ve kimyasal ürünler gösterilebilir.

Ürün Güvenlik Değerlendirmesi; ürün bileşenlerinin toksikolojik karakteri, kimyasal yapısı ve maruz kalma seviyeleri, ürünün kullanımına sunulduğu hedef kitlenin veya ürünün uygulanacağı bölgenin belirgin maruziyet özellikleri dikkate alınarak ilgili yönetmelik gereğince bitmiş üründe yapılan değerlendirme raporu olarak açıklanabilir. Yani kısaca bir ürünün insan sağlığına olumsuz etkisinin olup olmadığının değerlendirilmesi olarak da ifade edilebilir.

Kozmetik Yönetmeliği’nin 6’ncı maddesinde belirtildiğine göre; piyasaya arz edilen bir kozmetik ürün, normal ve üretici tarafından öngörülebilen şartlar altında uygulandığında veya ürünün sunumu, etiketlenmesi, kullanımına dair açıklamalara veya üretici tarafından sağlanan bilgiler dikkate alınarak önerilen kullanım şartlarına göre uygulandığında, insan sağlığı açısından güvenli olmalıdır. Bir kozmetik ürünün güvenli olarak kabul edilmesi için Kozmetik Yönetmeliği Madde 12’de belirtilen denetim esaslarına göre bu ürün denetlenmeli ve bu denetimleri başarılı bir şekilde tamamlamalıdır.

İlgili Yazılar