KKDİK Nedir?

T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 23/06/2017 tarihinde 30105 sayılı ve “Kimyasalların Kaydı, Değerlendirilmesi, İzni ve Kısıtlanması Hakkında Yönetmelik” adında yönetmelik yayımlanmıştır. Bu yönetmeliğin adının kısaltılmış hali KKDİK’dir ve ilgili sektörde bu kısaltma ile anılmaktadır. KKDİK Yönetmeliği, Avrupa Birliği’nde yürürlükte olan 18/12/2006 tarih ve (AT) 1907/2006 sayılı REACH Tüzüğü temel alınarak ve Türk endüstrisine uyarlanarak hazırlanmıştır. REACH kelimesi de; “Registration, Evaluation, Authorisation and Restriction of Chemicals” ifadesinin kısaltmasıdır. Bu ifade dilimize; “Kimyasalların Kaydı, Değerlendirilmesi, İzni (Yetki Verilmesi) ve Kısıtlanması” olarak çevrilebilir. Aynı zamanda bu kelime; ulaşmak, uzanmak, yetişmek anlamlarında olan İngilizce bir kelimedir.

KKDİK Yönetmeliği’nin amacı; insan sağlığı ve çevrenin yüksek düzeyde korunmasını sağlamak, maddelerin zararlarının değerlendirilmesine yönelik alternatif yöntemleri özendirmek, rekabeti ve yeniliği artırmak üzere kimyasalların kaydı, değerlendirilmesi, izni ve kısıtlanmasına ilişkin idari ve teknik usul esasları düzenlemektir. Bu yönetmelik; maddelerin imalatını, piyasaya arzını veya maddenin kendi halinde, karışım içinde veya eşya içinde kullanımını ve karışımların piyasaya arzını kapsamaktadır. İzole olmayan ara maddeler, savunma amaçlı imal veya ithal edilen madde ve karışımlar bu yönetmeliğin kapsamı dışındadır. Bu maddelere ek olarak yönetmeliğin 2. maddesinde kapsam dışı olan diğer madde ve karışımlar da belirtilmiştir.


KKDİK Ön Kayıt Hizmeti Nedir? Nasıl Yapılır ?

KKDİK Yönetmeliği’nin 6. maddesinde; “7’nci, 8’nci ve 21’nci maddelere tabi kendi halinde ya da karışım içindeki ya da eşya işindeki maddeler, bu Kısım (yönetmeliğin ikinci kısmı) kapsamındaki ilgili hükümlere göre kayıt edilmedikleri takdirde, imal edilemez ya da piyasaya arz edilemez” şeklinde yazan hüküm gereğince yönetmelik kapsamındaki kimyasalların kaydı yapılmalıdır. Bu kayıt işlemi kapsamında yapılan ilk işleme ise KKDİK Ön Kayıt İşlemi ve bu işlem ile ilgili sunulan hizmete ise KKDİK Ön Kayıt Hizmeti denilmektedir.

KKDİK yönetmeliği çerçevesinde; kayıt, kısıtlama ve izin işlemleri birbirine paralel olarak ilerleyen süreçlerdir. Kayıt süreci; Ön Kayıt ve Kayıt olmak üzere iki basamak şeklinde ilerlemektedir. KKDİK Ön Kayıt süreci 23 Aralık 2017 ile 31 Aralık 2020 tarihleri arasında gerçekleşecektir. Ön kayıt süreci sona erdikten sonra ise KKDİK Kayıt süreci başlayacaktır. 01 Ocak 2021 ile 31 Aralık 2023 tarihleri arasında KKDİK yönetmeliği kapsamında olan maddeler için kayıt işlemleri yapılacaktır. Ön Kayıt yapılan maddeler ise bu tarihler arasında kayıt işlemleri devam ederken aynı zamanda üretilmeye ve ithal edilmeye devam edilebilecektir.

01 Ocak 2024 itibarı ile KKDİK yönetmeliği kapsamında olan maddeler, ancak kayıt işleminin tamamlanmasının ardından Türkiye sınırları içerisinde imal ya da ithal edilebilir. Bu konu ile ilgili daha detaylı ve doğru bilgi almak ve yönetmelik kapsamına giren maddeleri öğrenmek için yönetmeliğin incelenmesinde fayda vardır. Ayrıca; T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı sitesinde konu ile ilgili yayımlanan güncel duyuru veya düzenleme varsa bunlar da incelenebilir.

Ön-MBDF Nedir?

REACH tüzüğünde ön kayıt olarak adlandırılan ve kayıt süreci öncesi hazırlık aşaması olarak açıklanabilen bu süreç, KKDİK Yönetmeliği’nin 25. maddesinde ön-Madde Bilgisi Değişim Forumu (ön-MBDF) olarak belirtilmiştir. ön-MBDF ile ilgili olarak yönetmeliğin 1 numaralı geçici maddesinde; “Tüm kayıt ettirecekler, 31/12/2020 tarihine kadar aşağıdaki bilgileri içeren ön-MBDF’yi Bakanlığın internet sayfasında yer alan Kimyasal Kayıt Sistemi aracılığıyla Bakanlığa iletir” denilmiştir. “Aşağıdaki bilgiler” ifadesi ile kast edilen bilgiler; Ek-6’ya göre maddenin kimliği ve tedarik zincirindeki rolü’dür. Ayrıca aynı yönetmeliğin ikinci bölümü madde 66’da hangi maddenin ne zaman yürürlüğe gireceği belirtilmiştir.

Buradan anlaşılacağı üzere; az önce bahsedilen geçici madde, yönetmeliğin yayım tarihinden 6 ay sonra yürürlüğe girer. Yönetmelikte geçen bu ifadeden de anlaşılacağı üzere 23 Aralık 2017 tarihi itibarı ile ön-MBDF sunulması zorunluluğu yürürlüğe girmiştir. ön-MBDF’nin bakanlığın değerlendirilmesine sunulması için son başvuru tarihi 31 Aralık 2020 olarak belirtilmiştir. KKDİK yönetmeliğinin maddelerinde belirtildiği üzere KKDİK kapsamında kayıt yükümlülüğü olan kimyasal maddeler için ön-MBDF sunulması zorunludur.

KKDİK Yönetmeliği’nin Kapsamı Dışında Olan Madde ve Karışımlar

KKDİK Yönetmeliği’nin ikinci maddesinde belirtildiği üzere bu yönetmelik aşağıdaki madde ve karışımları kapsamaz:

•    8/7/2005 tarihli ve 25869 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Radyoaktif Maddenin Güvenli Taşınması Yönetmeliği kapsamındaki radyoaktif maddeler ve karışımlar,
•    Herhangi bir muamele veya işlem görmemeleri kaydıyla, yeniden ihracatı amacıyla geçici depolamada veya bir serbest bölgede veya antrepolarda bulunan veya transit halindeki ve gümrüğe tabi olan maddeler, karışımlar veya eşya içindeki maddeler,
•    İzole olmayan ara maddeler,
•    Zararlı maddelerin ve zararlı karışımların demiryolu, karayolu, iç suyolu, denizyolu veya havayolu ile taşınması,
•    2/4/2015 tarihli ve 29314 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Atık Yönetimi Yönetmeliği ve 9/3/2013 tarihli ve 28582 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Radyoaktif Atık Yönetimi Yönetmeliği kapsamındaki atıklar,
•    Savunma amaçlı imal veya ithal edilen madde ve karışımlar.

Ayrıca aynı yönetmeliğin gene ikinci maddesinde; bu yönetmeliğin ikinci, beşinci, altıncı ve yedinci kısımlarında yer alan hükümlerin hangi ürünlerde kullanım amacıyla imal edilen veya ithal edilen maddelere uygulanmayacağı da belirtilmiştir.